ATL

RECES A CABA ‘KI: LEGAL TA BEK Contract di trabou: no tur ta mescos

 

Reces a caba ‘ki. Ta ora pa gara e keyboard bek y intercambia cu bo riba temanan legal. E reces (of break) tabata bonbini y por a carga e baterianan y refresca e memoria pa sigui haci abo cu ta lesa e columna aki regularmente of incidentalmente parti di e mundo legal of parti di mi mundo. Con cu bo kier mir’e. ‘Honor a la verdad’ tin dia durante e vakantie-weekend asina a pasa cu mi ta cla pa gara e keyboard y cuminsa traha e siguienyte columna. Anyway, mi tey bek!

Contract di trabou

Awe mi ta comparti poco riba contract di trabou of contract laboral. Trabou por ta trabou pero e contract si por varia depende di bo situacion particular. Tambe, e ta varia dependiendo di ken bo doño di trabou ta. Si bo tin contract den sector priva, wel e ora bo tin e proteccion maximo bou di nos leynan. Pero si bo contract ta cu gobierno, e ora bo ta poco suak para pasobra ey si nan por kita bo vap-vap y sin tin cu worry cu Departamento di Labor. E por zona straño kisas. Trato inhusto? Discriminacion of con? Ban wak.

 

Sector priva

Hopi di nos kier drenta den servicio di un compania a base di un contract laboral manera ley ta stipula (articulo 7:610 di Codigo Civil of CC) cu of sin e periodo maximo di prueba (proeftijd) cu ley ta prescirbi (articulo 7:652 di CC). Nos lo traha dia’den y dia’fo y sea keda cu e empresa pa un tempo largo of cambia na caminda si un miho oportunidad presenta. Awor si cos bay fout y nos no por pasa den e mesun porta mas cu e doño di trabou, e ora lo mester haci escogencia. 

Un opcion como empleado ta pa entrega bo retiro, sea inmediatamente of cu un opzegtermijn di un luna of locual a palabra den e contract y move on. Of por yega na un acuerdo cu bo doño di trabou. Pa e doño di trabou, mescos ta conta cu e excepcion cu e doño di trabou den sector priva no por zeg op zo maar. Cu esaki mi kiermen duna bo un pre-aviso pa termina e contract di trabou. Pa ley, e doño di trabou mester bay Departamento di Labor prome y pidi permiso di e director. Si e haya permiso of no, lo wordo dicidi den un procedura cu ta dura mas o menos dos luna n’ey. Asina cu e hay’e of si e hay’e, e ora e por zeg op. Awor na e departamento bo no ta haya e permiso ey zomaar. Esaki ta un extra nivel di proteccion cu nos ley ta duna e trahado. 

Segun cierto dunado di trabou, esaki ta un extra peso pa e empresa y nan lo prefera di por zeg op segun palabra den contract. Sindicato por lo general si ta prefera e extra proteccion aki via Departamento di Labor. 

Pami no ta haci diferencia. Ami ta traha cu e ley cu tin!

Sector publico

Locual m’a menciona pa sector priva ta conta den liñanan grandi tambe pa esunnan cu tin un contract laboral cu gobierno, pero cu un diferencia hopi grandi. Mientras cu den sector priva un compania no por zeg op un contract sin aplica prome y logra haya permiso di Departamento di Labor, esaki no ta conta pa gobierno! Con esaki por ta? 

Facil, den e ley cu ta regarda procedura di terminacion di cobtract laboral via Departmento di Labor, e legislado a haci un excepcion pa contractnan cu gobierno. P’esey, gobierno si, contrario na sector priva, si por caba un contract cu un “contractant” mas facil cu por ehempel un restaurant, hotel of tienda. Den cierto sentido, gobierno si tin un regimen laboral flexibel cu ta adapta na su necesidadnan. 

Comercio jaloers?

Kisas esunnan den sector priva lo kier por beneficia di e flexibilidad aki tambe. Esaki, por ehempel, lo por laga comercio tambe cambia empleado ora un director of doño nobo drenta e empresa, mescos cu ora tin cambio di minister anto e minister ta bin cu “su hendenan di confiansa”. Pero no way-José! Locual ta hustifica of bon pa gobierno den e caso aki no ta hustifica of ta bon pa comercio. Pa comercio, politiconan y sindicato ta mira e argumento di otro manera: esey ta abuso door di sector priva, esey ta “hire ‘n fire”, esey no ta bon pasobra e ora e trahado no por haya un fiansa drechi na banco, etc etc. 

Nos por discuti si ta eens of no, pero ami no lo participa den e discusion ey. Mi ta limita mi mes na señala cu tin un diferencia y tene cuenta cu e diferente regimen cu ta aplicabel. E lo cambia un dia kisas, pero mi no ta verwacht cu esaki lo ta den un termino corto. 

No pa ambtenaar

Laga mi clarifica aki cu locual m’a menciona di e contractnan laboral di gobierno NO ta aplicabel pa ambtenaar. Nos amigonan aki ta cay bou di un ley apart cu yama Landsverordening materieel ambtenarenrecht (LMA). Den e regimen ey tampoco Departamento di Labor tin un rol pero un ambtenaar no lo perde su trabou zomaar pasobra e ley ey ta duna un proteccion hopi amplio. Asina amplio cu kisas esunnan cu ta trahado den sector priva kisas por ta jaloers. Pero atrobe, ta trata di diferente ley cu ta aplica. Leynan cu nos parlamento a aproba y ta parlamentario cu nos como pueblo a scoge pa representa nos.

Resumiendo 

Den e columna di awe mi a elabora riba algun diferente tipo di contract laboral pa locual ta trata con e doño di trabou por termina esaki. Manera por mira, e por varia dependiendo cu si bo ta un empresa priva of si bo ta gobierno. Si ta gobierno, bo tin un poco mas flexibilidad pa termina contract di trabou. 

E diferencia por ta poco peculiar y kisas bo no lo ta eens cu esaki, pero ruman…na fin di dia, ley ta ley!!

 

Share on social media

Facebook
Twitter
LinkedIn